Agnieszka

W etymologii ludowej łączono je z łac. agnus (baranek) stąd zwyczaj święcenia przez papieża białych baranków (oznaki godności arcybiskupów-metropolitów) na dzień św. Agnieszki, 21 stycznia.

Inne formy: Jaga, Jagienka.

Osoba o tym imieniu jest wrażliwa, spokojna, odpowiedzialna. Nie umie narzucać innym swojej woli. Jest odważna, niezależna. Dobra nauczycielka i wzorowa matka.

Patronki:

Św. Agnieszka Rzymska, zwana Mniejszą (III w.). Zachowało się bardzo mało danych na temat jej życia. Spalona prawdopodobnie na stosie w Rzymie 21 stycznia 304 roku, w wieku zaledwie 12 lat. Najstarsze źródła podają jedynie, że była bardzo młoda i oddała życie i dziewictwo za wiarę. Jest patronką dzieci i symbolem niewinności. W poświęconym jej dniu, 21 stycznia (do 1969 r. czczono ją również 28 stycznia), święci się w Rzymie 2 baranki, ofiarowywane papieżowi (z ich wełny tkane są paliusze) (Wspomnienie 21 stycznia)

Św. Agnieszka z Asyżu. Żyła w latach 1198-1253. Była młodszą siostrą św. Klary, razem z nią założyła przy kościółku św. Damiana zakon "Ubogie Panie", nazwane później klaryskami. Relikwie św. Agnieszki spoczywają w bazylice św. Klary w Asyżu. (Wspomnienie 16 listopada)

Św. Agnieszka z Pragi, zwana Czeską. Żyła w latach 1205-82. Była córką Przemysła Ottokara I, króla Czech. Przez kilka lat wychowywała się w Trzebnicy, prawdopodobnie pod opieką św. Jadwigi. Założyła klasztor klarysek, do którego wstąpiła w 1234 roku. Uczyniła z niego ośrodek odnowy religijnej promieniujący na całą Europę. (Wspomnienia 6 czerwca)

Św. Agnieszka z Montepulciano, włoska dominikanka. Założyła klasztor i była przeoryszą zakonu dominikanek w Montepulciano. Słynęła z daru proroctw. Zmarła w 1317 roku. (Wspomnienie 20 kwietnia)

Znane postacie:

Agnieszka, córka Bołesława Krzywoustego, żona Mścisława II.
Agnieszka Osiecka, poetka polska (9 X 1936-7 III 1997)
Agnieszka Duczmal-Jaroszewska, dyrygentka polska (ur. 7 I 1946)
Agnieszka Holland, reżyserka polska (ur. 28 XI 1948)
Agnieszka Fatyga, polska aktorka i piosenkarka (ur. 1960)
Agnieszka Kotulanka, aktorka film.

Aforyzmy

Wydeptują ścieżki
Pod okno Agnieszki,
A panna Agniecha
Kpiąco się uśmiecha.
(Bogusław Chmielarczyk)

Do stron, gdzie mieszka panna Agnieszka, Dość uczęszczana prowadzi ścieżka!
(Włodzimierz Ścisłowski)

Szczęśliwy jest, gdy przy nim mieszka zawsze pomocna Agnieszka.

Przysłowia

Dobra Agnieszka, kto z nią nie mieszka.
Święta Jagna idzie do bagna.
Agnieszka łaskawa puszcza skowronka z rękawa.
Od świętej Agnieszki niszcz na drzewach liszki.
Na świętą Agnieszkę wychodzi woda na ścieżkę.
Na święto Agnieszki wiedlą szynki, jedzą kiszki.
Agnieszka li łaskawa, wkrótce w polu zabawa;
Agnieszka li nielusa, jeszcze zimie pokusa.
Jeśli na Agnieszkę pochmurno, to o len nietrudno;
a jeśli jasno, to o len ciasno.
Od świętej Agnieszki już sprzątaj z drzew liszki,
a jeśli mróz tęgi, szczep gonty i dęgi.
Skromna jak święta Agnieszka, a diabeł w niej mieszka.
Święta Jagna taje bagna.

Imieniny

21 stycznia,
28 stycznia,
2 marca,
6 marca,
20 kwietnia,
17 czerwca