Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Dąbki, Dąbkowice i Wicie, czyli jesteśmy na środku wybrzeża

Jan Sroka Fundacja Dziedzictwo
Plaża w Dąbkach. Pocztówka sprzed I wojny światowej. W końcu XIX wieku powierzchnia wsi wraz z gruntami wynosiła 390 hektarów, mieszkało w niej 260 osób.
Plaża w Dąbkach. Pocztówka sprzed I wojny światowej. W końcu XIX wieku powierzchnia wsi wraz z gruntami wynosiła 390 hektarów, mieszkało w niej 260 osób. Archiwum jana sroki
Dziś przypominamy historię trzech wsi znajdujących się na terenie gm. Darłowo. Wybrzeże po obu stronach Dąbek uznawane jest za jedno z najpiękniejszych.

Pierwsza wzmianka o Dąbkach pochodzi z 1493 roku i mówi o sporach Darłowa i okolicznych wsi z opactwem cystersów w Bukowie Morskim.

Nazwa wsi przed 1939 rokiem brzmiała: Neuwasser. Po 1945 roku nazwy przejściowe brzmiały: Zbożyn, Nowa Warszawa. Od roku 1950 - Dąbki.

Po wprowadzeniu reformacji na Pomorzu (1535) i likwidacji klasztoru cystersów bukowskich wieś znalazła się w domenie darłowskiej. Lista podatkowa z połowy XVII wieku wymienia w Dąbkach wójta, 25 rybaków i wytwórcę sieci rybackich. U Brüggemanna (koniec XVIII wieku) wymienionych jest 26 rybaków, wójt, 8 chałupników i nauczyciel. Rybacy łowili ryby głównie w jeziorze Bukowo i nie posiadali ziemi ornej. W końcu XIX wieku powierzchnia wsi wraz z gruntami wynosiła 390 hektarów, mieszkało w niej 260 osób. W wiosce znajdowało się 46 domów.
W 1939 roku mieszkało tu 321 osób i znajdowało się 60 budynków. Powierzchnia Dąbek wraz z gruntami wynosiła 427 hektarów.

We wsi istniała jednoklasowa szkoła, do której chodziło około 40 dzieci. Nowy budynek powstał w 1880 roku. We wsi były także dwie karczmy z dużymi salami i sanatorium należące do berlińskiej kasy chorych. Elektryfikacja wsi rozpoczęła się po I wojnie światowej. Od początku XX wieku obok rybołówstwa, które było głównym zajęciem ludności i rolnictwa, we wsi rozwinęła się turystyka. Połowy odbywano zarówno na jeziorze bukowskim , jak również na morzu. Najwięcej było gospodarstw rolnych o powierzchni od 6 do 10 hektarów. W 1927 roku zbudowano szosę łączącą Koszalin z Darłowem, która przebiegała przez Dąbki. Ewangeliccy mieszkańcy wsi uczęszczali do kościoła w Bukowie Morskim.

Wojska radzieckie wkroczyły do wsi 6 marca 1945 roku. Niemcy byli stopniowo wysiedlani, ostatni dopiero w 1957 roku. Osadnicy polscy przyjeżdżali tu głównie z kieleckiego.

Po wojnie Dąbki stopniowo się zmieniały. W dalszym ciągu byli tu rybacy, ale charakter miejscowości zaczęli nadawać turyści. Stare Dąbki odchodziły w przeszłość. Likwidowano dawne chłopskie i rybackie chaty. Na ich miejsce powstawały coraz to liczniejsze ośrodki wypoczynkowe, hotele, sanatoria. W dużej części nowe budowle, to charakterystyczne dla powojnia nieciekawe kwadratowe i prostokątne klocki z płaskimi dachami. 1 listopada 2007 roku miejscowość uzyskała status uzdrowiska. Leczy się tu choroby serca, reumatyczne i dróg oddechowych. W centrum wsi zbudowano kościół. Budowę rozpoczęto w 1985 roku, a parafię i świątynię p.w. Matki Bożej z Góry Karmel erygowano w roku 1995. We wsi działa szkoła podstawowa i gimnazjum, w nowych budynkach oddanych do użytku w 1997 roku. Ciekawa jest regionalna izba tradycji "Pamięć pokoleń". Znajduje się w pensjonacie "Janusia" Jana Górskiego, zbieracza pamiątek przeszłości, pasjonata Dąbek i Pomorza. Na co dzień Dąbki liczą około 300 stałych mieszkańców.
Dąbkowice - to niewielka wieś oddalona o 5 kilometrów od Dąbek, położona na mierzei między Bałtykiem, a jeziorem Bukowskim. Niemiecka nazwa wsi to Damkerort. W źródłach informacje o wsi pojawiają się dopiero w końcu XVIII wieku. Osada była ściśle związana z Dąbkami. Zagrody rybackie były często niszczone przez sztormy. Pod koniec XIX wieku we wsi było 9 zagród. W 1925 roku wykonano przekop łącząc jezioro Bukowskie z morzem. Podstawą gospodarki było rybołówstwo. We wsi istniała szkoła. Obecnie w Dąbkowicach mieszku kilku stałych mieszkańców, a wieś stała się ośrodkiem turystycznym.

Wicie - to niewielka wioska chłopska i rybacka położona w północno - wschodniej części gminy nad jeziorem Kopań i morzem. Tu znajduje się geograficzny środek polskiego wybrzeża, o czym informuje specjalna tablica tuż przy zejściu na plażę. Nazwy niemieckie wsi brzmiały: Klennevitz, Vitte. Nazwa przejściowa po roku 1945 to Witowo. Od roku 1950 - Wicie. Wicie założone zostało około roku 1400 przez Szwedów. Istniał tu niewielki port rybacki, a rybacy utrzymywali kontakty handlowe z wieloma miastami hanzeatyckimi, m.in. handlowali rybami, smalcem, grochem z Gdańskiem, Lubeką, Rostokiem, Wismarem, Królewcem. W tym czasie we wsi były trzy karczmy. W 1663 roku mieszkało tu 12 rybaków, z których każdy posiadał niewielkie gospodarstwo rolne, do tego sołtys. Ze względu na liczne sztormy rybacy przenosili swoje domy dalej od morza. Obecna wieś pochodzi z początku XIX w. (wcześniejsze zabudowania znajdowały się bardziej na zachód). W XX w. rozbudowano domy rybackie w zagrody chłopskie. W 1818 we wsi mieszkało 85 osób, w 1905 - 125, w 1939 - 93 osoby. W 1871 we wsi było 25 zagród, a w roku 1939 o jedną więcej. Od 1770 roku działała tu szkoła. Ewangeliccy mieszkańcy uczęszczali do kościoła w Barzowicach.
Wojska radzieckie zajęły wieś 8 marca 1945 roku. Większość Niemców wysiedlono w końcu 1946 roku. Po wojnie obok rolnictwa i rybołówstwa ludność zaczęła się zajmować także turystyką. Z czasem wieś stała się niewielkim nadmorskim kąpieliskiem z licznymi ośrodkami wypoczynkowymi i pensjonatami. W wiosce mieszka ok. 50 stałych mieszkańców.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gp24.pl Głos Pomorza