Włodzimierz Smolarek: obaj mamy krzywe nogi

Kiedyś o Ebim mówiło się, że to dziecko "tego" Włodka Smolarka. A dziś Euzebiusz to bohater narodowy. Wszystko zmieniło się w ciągu 20 minut.

O 21.16 w sobotę 17 listopada Ebi zasalutował do 50 tysięcy kibiców na Stadionie Śląskim. Tak cieszył się po zdobyciu pierwszej bramki w najważniejszym dla Polaków meczu eliminacji do mistrzostw Europy. O 21.36 znowu skakał z radości. Drugi gol strzelony Belgom i zarazem dziewiąty w eliminacjach oznaczał, że nikt i nic nie odbierze Polakom wyjazdu na turniej najlepszych reprezentacji Europy.

- Mówiłem, że chcę być ważnym zawodnikiem w reprezentacji, no i to zrobiłem - stwierdził po wszystkim.

Cała Polska zaczęła odmieniać nazwisko Smolarek przez wszystkie przypadki. Podobnie jak 25 lat temu, gdy podczas meczu z ZSRR ojciec Euzebiusza w narożniku boiska przez długi czas utrzymywał piłkę. Mijały cenne sekundy, Polacy bronili bezbramkowego remisu, aż w końcu - awansowali do półfinału mistrzostw świata. I zdobyli brązowy medal. Ebi miał wtedy dopiero półtora roku.

Za ojcem: marsz

- Wiedziałem, że będzie dobrym piłkarzem. Nie mógł więc dostać innego imienia jak Euzebiusz, oczywiście, od portugalskiej legendy futbolu - Eusebia - wspomina pan Włodzimierz.

Zanim Ebi zaczął regularnie kopać piłkę, wychowywał się w Aleksandrowie Łódzkim. Jego ojciec biegał wtedy w koszulce Widzewa Łódź.

Pierwsze gole pięcioletni Ebi zaczął strzelać we Frankfurcie, bo do miejscowego Eintrachtu przeniósł się pan Włodzimierz. Ale tak naprawdę Euzebiusz piłkarskie nauki pobierał w Holandii, a dokładnie w Feyenoordzie Rotterdam, czyli w jednej z dwóch najlepszych futbolowych szkółek tego kraju. Nie było łatwo.

- Szkolący wtedy młodzież Arno Pijpers, obecnie trener Kazachstanu, stwierdził, że Ebi jest słaby - opowiada dziennikarz Leszek Bartnicki, specjalista od futbolu holenderskiego. - Zasugerował mu przejście do młodszej grupy.

Na szczęście młodziutki Smolarek nic sobie z tego nie robił.

- Po latach pokazałem chyba trenerowi, jak bardzo się mylił - mówił Smolarek junior w październiku, gdy w meczu z Kazachstanem strzelił trzy gole w ciągu 9 minut i z 0-1 zrobiło się 3-1.

Ebi miał wielkie wsparcie w ojcu.

- Wytykałem mu błędy i chwaliłem za postępy. Wydoroślał już w wieku 16 lat. Wtedy przekonałem się, że będzie świetnym grajkiem - wspomina pan Włodzimierz.

Euzebiusz od zawsze był szczupłym, a nawet wątłym zawodnikiem.

- Gdy miał 18 lat, zauważył go Leo, ówczesny trener pierwszej drużyny Feyenoordu. Stworzył program treningowy dla niego, bo chciał mu dodać masy - tak wspomina Smolarek senior początki współpracy obecnego trenera polskiej kadry Leo Beenhakkera z jego synem.

Po prawie 10 latach obaj okazali się głównymi autorami polskiego awansu do euro. W chorzowskim "kotle czarownic", na oczach całej Polski, szczerze sobie dziękowali i gratulowali.

Marihuana albo makowiec

Ten sukces biało-czerwonych w dużej części ma kolor pomarańczowy. Z Holandii Ebi wyniósł wiele cech.

- W młodości musiałem go pilnować. Trochę nie chciało mu się uczyć, ale ze mną było podobnie. Nauczyłem go dyscypliny, w Holandii to podstawa. Liczy się punktualność i porządek - często podkreśla pan Włodzimierz.

Włodzimierz Smolarek w meczu z Belgią z 1985 roku w Chorzowie, w którym remis 0-0 dał nam awans na mistrzostwa świata do Meksyku.
(fot. (Archiwum PAP))

A Ebi nigdy nie był prymusem, szkołę jednak skończył. Gdy miał prawie 20 lat, dostał profesjonalny kontrakt w Feyenoordzie i nauki nie kontynuował.

- Jak masz kilkanaście lat, to jeszcze nie wiesz, czy uda ci się żyć z piłki. Mojego brata dopadła kontuzja i zrezygnował z gry. Ja miałem więcej szczęścia - przyznaje Euzebiusz.

W jego karierze było kilka zakrętów. Choćby gdy podejrzewano go o palenie marihuany. Miał to wykazać test.

- Nikt mi nie udowodnił, że paliłem. Równie dobrze mogłem być biernym palaczem. O to w Holandii nie trudno - tłumaczył się.

Ojciec w jednym z wywiadów usprawiedliwiał syna mówiąc, że zawinił… makowiec, który przywiózł z Polski.

Czuje się Polakiem

- W Holandii Ebi nauczył się profesjonalizmu. Teraz śmiało mogę stwierdzić, że się odnalazł w stu procentach. W meczach reprezentacji Polski pokazał światową klasę - oświadcza pan Włodzimierz.

A tak niewiele brakowało, by Ebi zamiast dla Polski strzelał gole dla Holandii. Mając 16 lat, musiał zdecydować, czy chce grać w młodzieżowej kadrze pomarańczowych, czy w biało-czerwonych.

- Mam dwa paszporty, ale czuję się Polakiem. Poza tym większe szanse na grę mam w polskiej reprezentacji - powtarzał.

- Z całym szacunkiem dla Ebiego, w holenderskiej kadrze raczej miejsca by nie znalazł. W tamtym kraju nazwisko Smolarek to uznana firma, jednak trudno byłoby mu wskoczyć na miejsce wielkich gwiazd: Robbena czy van Nistelrooya - analizuje Bartnicki. - A u nas jest piłkarzem trudnym do zastąpienia.

Pan Włodzimierz uważa, że syn na pewno znalazłby miejsce w zespole Marco van Bastena.

- Ale ja mogę być nieobiektywny. Zresztą, to wie chyba tylko van Baasten.
Ebi odziedziczył po ojcu waleczność i ambicję. - Włodek zawsze dawał z siebie wszystko - wspominają koledzy z reprezentacji.

Klątwa Smolarków

Smolarek senior mieszka na stałe w Holandii i trenuje grupy młodzieżowe Feyenoordu. Ze względu na turniej, w którym grali jego podopieczni, nie przyleciał do Chorzowa na mecz z Belgią. Za to następnego dnia "wpadł" do Polski na kilka godzin, na zaproszenie telewizji nsport.

- Takie momenty zdarzają się tylko raz na kilka lat - uśmiecha się. - Muszę przyznać, że dobrze zrobił, zostając piłkarzem. Już mnie dogonił w strzelaniu goli w reprezentacji.

- Jak byłem młodszy, tata często doradzał mi, jak ustawiać się przed bramką. Bardzo cenię jego uwagi.

Syn z ojcem nie widują się często. Ebi gra teraz w hiszpańskim Racingu Santander. Irytuje go porównywanie z ojcem jego sposobu gry i sukcesów.

- Futbol się zmienia, jest dużo szybszy niż kiedyś - oznajmia.

Ale kibice i media to uwielbiają. Po eliminacyjnym meczu z Portugalią w 2006 roku mówiło się o "klątwie Smolarków". Bo w ostatnich 20 latach praktycznie tylko oni dwaj potrafili strzelić gole Portugalczykom. Włodzimierz - w wygranym meczu w 1986 roku, a Ebi dwa - właśnie w ubiegłorocznym spotkaniu, w szczęśliwych dla nas eliminacjach do euro. Ale we wrześniu tego roku bramkarza Portugalii pokonali też Mariusz Lewandowski i Jacek Krzynówek.

- Mnie udało się zdobyć z reprezentacją brązowy medal mistrzostw świata. Teraz czekam aż z medalem z mistrzostw Europy wróci Ebi - uśmiecha się Smolarek senior.

Euzebiusz, który bez powodzenia występował na ostatnim mundialu w Niemczech, odpowiada w swoim stylu: - Musimy tak dalej robić, jak robiliśmy do tej pory. Wtedy będzie dobrze.

Obaj przekomarzają się, że jeden z nich jest lub był lepszym piłkarzem. Ale na boisku nie da się tego porównać.