O atakach na państwo, obywatela i dom. Jak uniknąć zagrożeń? Cyberkonferencja w Ustce

Płacenie w sklepach telefonem, zakupy internetowe, bankowość internetowa, czy zwyczajne zdjęcia z wakacji na portalach społecznościowych – rzeczy, bez których większość społeczeństwa nie może się już obyć. Każda z tych codziennych czynności jest narażona na ataki.

W Ustce odbyła konferencja VII Ogólnopolska Konferencja Naukowa zorganizowana przez Akademię Pomorską i Komendę Miejską Policji w Słupsku „Współczesny człowiek wobec wyzwań i zagrożeń cyberprzestrzeni”. Społeczeństwo – organizacja – gospodarka cyfrowa. Ściągnęła do Hotelu Morze naukowców i cyberspeców z całej Polski. W programie znalazły się interesujące wykłady, debaty oraz warsztaty. Uczestniczyło w niej około 250 osób.

- Wyobraźmy sobie sytuację hipotetyczną, że wszystkie sieci komórkowe w kraju przestają działać w wyniku ataku. Ktoś powie ok, najwyżej nie zadzwonię do znajomych. Najgorsze, że nie będę mógł zadzwonić na numer 112. Ten czas wykorzystam na czytanie tradycyjnej książki - mówił w czasie debaty Krzysztof Dyl z Urzędu Komunikacji Elektronicznej. - Jednak to nie tylko to, bo nie będziemy w stanie zapłacić za zakupy, nie wyciągniemy pieniędzy z bankomatu, część dostaw towarów zostanie wstrzymana, nie będziemy w stanie zarejestrować się do lekarza i wykonać wielu codziennych czynności, do których się przyzwyczailiśmy. Muszą być więc zmiany jakości i ciągłości świadczenia usług.

Jako przykłady rozmówca przytoczył ataki na szpital w Dusseldorfie, który doprowadził do śmierci pacjentki, na szpital pod Paryżem, Centrum Matki Polski, Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, czy atak hakerski, w wyniku którego został ograniczony dostęp do badań radiologicznych, co w efekcie opóźniło leczenie. Zwrócił też uwagę na pomoc kierowaną w stronę seniorów, których część nie wsiadła do pociągu cyfryzacja, na przykład w sferze bankowości elektronicznej, czy zakupów internetowych.

- Drugą grupą jest młodzież, która wsiadła do tego pociągu i jedzie beztrosko 300 kilometrów na godzinę, bez zastanowienia udostępniając swoje dane, bez przemyślenia, wymieniając się zdjęciami z wakacji, podczas gdy w tym czasie rodzice w obawie przed kradzieżą w ogóle ich nie udostępniają. Ważny jest sprzęt, który nas zabezpiecza, ale przede wszystkim edukacja, na którą wszyscy powinniśmy kłaść duży nacisk – podsumował.

Z kolei Robert Fiorek, naczelnik wydziału do walki z przestępczością gospodarczą i korupcją Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku podkreślał znaczenie pracy policjantów zwalczających cyberprzestępczość.

- Nasza działalność jest ważna w dwóch obszarach – monitorowania sieci oraz ustalania sprawców, bo Internecie nie ma anonimowości – stwierdził.

Cyberbezpieczeństwo to także rozwijająca się współpraca policji z sektorem prywatnym – z portalami zakupowymi, czy operatorami sieci, która – w ramach przepisów - pozwala na wykrywanie przestępstw.

Profesor Bogusław Jagusiak z Wojskowej Akademii Technicznej mówił o niskiej świadomości zagrożeń i wyzwaniach, jakie stoją przed społeczeństwem.

- Z badań wynika, że Polska jest na 24. miejscu w Unii Europejskiej pod względem cyfryzacji administracji. Na przykład na naszych uczelniach wciąż występuje „element papierowy” – stwierdził, podkreślając rolę szkoleń i wprowadzania nowych technologii.

Profesor Andrzej Żebrowski z Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego „Apeiron” w Krakowie, mówiąc o bezpieczeństwie osobowym, przytoczył przykład pocisku, który znalazł się na wschodnich terytoriach Polski, gdzie zginęły dwie osoby: - Pytanie, czy zawiódł sprzęt, decyzje czy człowiek? Brak wiedzy, kompetencji, celowe działania? - wyliczał, podając też przykład pocisku znalezionego pod Bydgoszczą. - Każdy podmiot, który w sferze bezpieczeństwa państwa właściwie realizuje zadania jest zobowiązany w przypadku pozyskanych informacji poinformować prezydenta, premiera. Tego nie było. Pytanie: polityka, decyzja, człowiek, czy sprzęt, który zawiódł? A może nie posiadamy takiego sprzętu, który pozwala wykrywać środki napadu powietrznego? To dotyczy bezpieczeństwa nas wszystkich.

Profesor zwrócił też uwagę na bezpieczeństwo informacji niejawnych, których wycieki – na przykład dotyczące danych funkcjonariuszy i agentów stanowią zagrożenie dla nich samych i ich rodzin.

- Najsłabszym ogniwem w każdym systemie bezpieczeństwa jest człowiek – jego wiedza, doświadczenie, umiejętności, a także podatność na atak informacyjny, sondaż kapturowy, werbunek. Takie rzeczy mają miejsce, a my dowiadujemy się o tym dopiero wtedy, gdy dziennikarze śledczy dotrą do tych informacji i nam przekażą - mówił.

Dlatego – zdaniem profesora - w każdym sektorze, państwowym czy prywatnym powinno się dążyć do stworzenia systemu bezpieczeństwa osobowego, bo dotyczy to całego społeczeństwa.

Obecny na konferencji podinsp. Mariusz Mejer w rozmowie z „Głosem” przypomniał jedną z ostatnich cyberspraw wykrytych przez słupską policję – sprzedaż internetową fikcyjnych gumowych rękawiczek i maseczek.

- To bazowanie na braku odpowiedniego zabezpieczenia oraz braku weryfikacji pozyskiwanych przez klientów informacji – powiedział. - Oskarżona wykorzystała w covidzie krzywdę ludzką.

Słupscy policjanci „przeczesują” Internet w poszukiwaniu informacji, portale mediów, czy społecznościowe. Monitorują całość mediów dostępnych dla społeczeństwa. Wielokrotnie skutecznie.

- Weryfikujemy i staramy się wykorzystać w naszych sprawach – przyznał komendant.

- Jedną ze świeższych spraw jest ujawnienie dwóch osób, które na fałszywe dane zakładały konta na portalach społecznościowych i sprzedawały rzeczy, które nie kojarzyły się dotąd z przestępstwami: mleko dla dzieci, zabawki czy wózki – dodał nadkom. Jacek Pardo, naczelnik wydziału do walki z przestępczością gospodarczą i korupcją, który w swoim wydziale ma siedmiu funkcjonariuszy zajmujących się cyberprzestępczością. Są szkoleni, podążają za rozwojem technologii, umieją szukać.

W czasie konferencji Instytut Bezpieczeństwa Akademii Pomorskiej zachęcał do studiów podyplomowych na kierunku Cyberbezpieczeństwo - od października już na Uniwersytecie Pomorskim w Słupsku w Instytucie Bezpieczeństwa i Socjologii.