W branży offshore będą potrzebni nowi pracownicy

Prezydent Szczecina Piotr Krzystek podczas niedawnej wizyty w tym mieście króla Danii oświadczył, że Szczecin chce być największym hubem offshorowym Basenu Morza Bałtyckiego. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że szanse na powstanie takiego huba offshorowego są ogromne. Król Fryderyk X wmurował kamień węgielny pod budowę fabryki gondoli dla morskich turbin wiatrowych w fabryce Vestas Offshore w Szczecinie. Firma Vestas już w październiku 2022 r. ogłosiła, że w stolicy Pomorza Zachodniego uruchomi fabrykę montażową gondoli i piast dla swojej flagowej turbiny wiatrowej V236-15.0-MW. Przedstawiciele firmy zapowiedzieli, że produkcja ruszy w 2025 r. i wygeneruje kolejnych 700 nowych miejsc pracy. W ten sposób spółka niemal podwoi swoje zatrudnienie w Polsce, ponieważ w fabryce na terenie dawnego ST3 chce zatrudnić i to już wkrótce 800 pracowników.

Pracowników będą potrzebować również bazy techniczne do obsługi morskich farm wiatrowych. M.in. po dwie takie bazy mają zostać wybudowane w Ustce i w Łebie. W tym ostatnim porcie budowa bazy Orlenu, która będzie obsługiwać morską farmę wiatrową Baltic Power, już się rozpoczęła.

Zlokalizowane w pobliżu i dysponujące niezbędną infrastrukturą i zapleczem logistycznym centrum serwisowe jest kluczowym elementem każdej inwestycji offshore.

W połowie stycznia tego roku hiszpańska firma Windar Renovables podpisała z Zarządem Morskich Portów Szczecin i Świnoujście umowę na dzierżawę działki na Ostrowie Grabowskim. Hiszpanie planują zbudować tam fabrykę elementów wież wiatrowych. To inwestycja o wartości przekraczającej 100 mln euro, która zapewnić ma ponad 400 nowych miejsc pracy. Z kolei ponad rok temu Orlen Neptun (należący do Grupy Orlen) rozpoczął budowę portu instalacyjnego dla morskich farm wiatrowych w Świnoujściu. Ma tam być zatrudnionych około 100 osób. Port ten ma być gotowy w 2025 roku. Będzie kosztował 77,5 mln euro.

- Te wszystkie inwestycje mogą zachęcić kolejnych inwestorów z branży offshorowej, aby właśnie u nas ulokować swoje biznesy - twierdzi Michał Przepiera, zastępca prezydenta Szczecina miasta odpowiedzialny między innymi za relacje z inwestorami. Tłumaczy przy tym, że wizyta Króla Danii Fryderyka X, to dla miasta swego rodzaju certyfikat, który jest sygnałem dla innych, że Szczecin to dobre miejsce na tego typu inwestycje.

Bazy morskie dla offshore

W Łebie ruszyły prace przy budowie bazy serwisowej, która będzie obsługiwać morską farmę wiatrową Baltic Power, którą firmuje Grupa. Orlen. Znajdzie tam zatrudnienie łącznie około 60 pracowników. Obiekt powstaje przy łebskiej marinie. Na terenie o powierzchni ok. 1,1 hektara zlokalizowane będą m.in. magazyn części zamiennych farm oraz warsztat. Nabrzeże będzie w stanie przyjąć jednostki o maksymalnej długości 35 m. Baza będzie obsługiwana na stałe przez 3-4 specjalistyczne jednostki przeznaczone do transportu sprzętu i personelu serwisowego. Każda z nich będzie zabierać na pokład do 24 techników z pełnym wyposażeniem.

Baza będzie portem macierzystym dla jednostek transportujących sprzęt i personel techniczny odpowiadający za utrzymanie inwestycji. Jej działalność zaplanowano na minimum 25 lat, czyli okres funkcjonowania Morskiej Farmy Wiatrowej. Baza ma być gotowa w 2025 roku, czyli na rok przed uruchomieniem farmy Balitc Power. Szacunkowy koszt inwestycji to ok. 62 miliony złotych.

W Łebie wybudowana zostanie także baza firmy Equinor, która wspólnie z Poleenergią będzie stawiać morskie farmy wiatrowe Bałtyk II i Bałtyk III. Ich planowane uruchomienie planowane jest w 2027 r.

Dwie bazy serwisowe powstaną również w Ustce. Jeszcze w tym roku ruszą prace przy budowie bazy operacyjno-serwisowej morskich farm wiatrowych PGE Baltica. Ma powstać na terenach w zachodniej części usteckiego portu. W planach jest także budowa Centrum Kompetencji Morskiej Energetyki Wiatrowej - ośrodka dydaktyczno-szkoleniowego, wyposażonego w symulatory i rzeczywiste obiekty. Przyszli specjaliści będą w nim nabywali uprawnienia i kompetencje do pracy przy utrzymaniu infrastruktury i rozwoju MFW. W Centrum Kompetencji będą również testowane i wdrażane innowacyjne technologie związane z morską energetyką wiatrową.

W Ustce swoją bazę ma mieć też firma RWE, która relizuje projekt farmy wiatrowej na morzu Baltic II. Baza oznacza pracę dla 40-60 osób, także z Ustki i regionu oraz usługi zewnętrzne. Potrzebne będzie też zakwaterowanie dla personelu w liczbie 25-30, noclegi z wyżywieniem, usługi cateringowe dla bazy, a później dla obsługi farmy. RWE będzie też korzystać z usług transportowych, zarządzania nieruchomością, prawnych, szkolenia i szeregu innych.

Skąd wziąć fachowców?

Nowe iwestycje w branży morskiej energetyki wiatrowej są też wyzwaniem dla lokalnego rycnku pracy. Do budowy i obsługi farm będą potrzebni fachowcy. Skąd ich wziąć.

- To nie takie proste. W Polsce do tej pory nie kształciliśmy specjalistów w tych zawodach. Teraz najpilniejszym wyzwaniem dla regionów, w których będą prowadzone inwestycje offshorowe, jest pozyskanie kadr- mówi Maciej Mierzwiński, CEE Energy Group, firmy, która już od ponad 20 lat zajmuje się zieloną energią. - Branża energetyki wiatrowej jest bardzo atrakcyjna i to z punktu widzenia warunków pracy, nabywanych kompetencji, standardów bezpieczeństwa, jak i celu uczestniczenia w zmniejszaniu emisyjności i wpływu na środowisko naturalne.

Również dla młodych ludzi, którzy wchodzą na rynek pracy.

- Istotne jest jednak, aby w tej chwili region pomorski skoncentrował swoje wysiłki na rzecz stworzenia strukturalnego wsparcia dla edukacji i rynku pracy w tej branży - podkreślają eksperci.

O kształceniu takich kadr myśli już Gmina Łeba, która złożyła wniosek, żeby w oparciu o powiat lęborski powstało Branżowe Centrum Umiejętności, w którym kształceni byliby specjaliści z branży offshore. Partnerami tego wniosku jest Orlen, Powiatowe Centrum Edukacyjne, Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej- mówi Strzechmiński.

- Wniosek opiewa na budowę obiektu przy szkole za około 12 mln zł, w którym będą kształceni pracownicy do obsługi farm - informuje Andrzej Strzechmiński, burmistrz Łeby.

Kierunki kształcenia

Najtrudniej wykształcić jest pracowników w zawodach bezpośrednich produkcji, gdyż to wymaga kilku lat przygotowań. Zdaniem Krzysztofa Tomaszewskiego, CEE Energy Group, który prowadzi ogólnopolski projekt Zielona Akademia zajmującą się współpracą z młodzieżą i namawianiem jej do zainteresowania się OZE i offshorem, należy więc już teraz wesprzeć szkoły ponadpodstawowe i średnie, w szczególności technika i szkoły branżowe, aby podjęły wyzwanie i rozpoczęły specjalistyczną offshorową edukację.

- Niezbędne jest wsparcie szkół średnich, aby mogły mieć do dyspozycji narzędzia niezbędne dla wykształcenia absolwentów, którzy już będą przygotowani do pracy w nowych fabrykach - mówi Krzysztof Tomaszewski.

Zwraca uwagę, że dodatkowym wyzwaniem dla miasta może być nadchodzący niż demograficzny.

Eksperci wskazują, że najpilniejszymi zadaniami, jakie stoją teraz po stronie samorządu, to promocja i informacja skierowana do młodzieży i rodziców, ale także wsparcie szkół średnich informacją na temat perspektyw zawodów związanych z offshore.

- To również wsparcie finansowe zajęć dotyczących offshore (czyli kursów kwalifikacyjnych, które pozwolą na szybkie przekształcenie absolwenta w pracownika) czy też dofinansowania szkoleń dla absolwentów, dofinansowanie kursów, w tym także szkoleń BHP czy nauki języka angielskiego - podkreśla Krzysztof Tomaszewski. - Ważne jest też utworzenie dedykowanych centrów kształcenia zawodowego, we współpracy z pracodawcami.

Współpraca: Wojciech Frelichowski, Robert Gębuś, Bogumiła Rzeczkowska